Ủ phân bằng rỉ đường kết hợp vi sinh EM/Trichoderma

1. Giới thiệu

Rỉ đường (molasses) là phụ phẩm từ mía, chứa đường tự nhiên, khoáng chất và một lượng đạm nhỏ. Khi kết hợp với vi sinh vật có lợi như EM (Effective Microorganisms) hoặc Trichoderma, rỉ đường sẽ:

• Tăng tốc quá trình phân hủy chất hữu cơ,

• Giúp ủ phân nhanh hơn, giảm mùi hôi,

• Tăng hàm lượng mùn, cải thiện chất lượng phân,

• Hỗ trợ đất giàu vi sinh, cây trồng khỏe mạnh.

Sản phẩm cuối cùng là phân hữu cơ giàu dinh dưỡng, phù hợp với rau màu, hoa kiểng và cây ăn trái.

2. Chuẩn bị nguyên liệu

Nguyên liệu chính

• Rác thải hữu cơ: rác vườn, lá cây, cỏ, vỏ trái cây, phân gia súc (bò, gà, heo…), trấu, mùn cưa.

• Rỉ đường: 1–3% so với tổng khối lượng nguyên liệu (hoặc khoảng 1–2 lít rỉ đường/100 kg nguyên liệu).

• Vi sinh EM: 1 phần EM + 10 phần nước + 1 phần rỉ đường để kích hoạt trước khi trộn.

• Trichoderma (nếu dùng): dạng bột hoặc lỏng, dùng theo hướng dẫn nhà sản xuất.

3. Các bước ủ phân

Bước 1: Kích hoạt vi sinh

1. Hòa EM với nước sạch theo tỷ lệ 1:10.

2. Thêm rỉ đường khoảng 10% khối lượng dung dịch để “cho ăn” vi sinh.

3. Để yên 15–30 phút trước khi trộn với nguyên liệu hữu cơ.

Lưu ý: Trichoderma có thể trộn trực tiếp với nguyên liệu, không cần kích hoạt với rỉ đường.

Bước 2: Trộn nguyên liệu hữu cơ

1. Chuẩn bị lớp rác thải hữu cơ, vỏ trấu, phân chuồng.

2. Rưới dung dịch EM + rỉ đường đều lên nguyên liệu.

3. Nếu dùng Trichoderma, rắc đều bột hoặc pha loãng theo hướng dẫn.

4. Trộn đều các lớp, đảm bảo tất cả nguyên liệu tiếp xúc với vi sinh.

Bước 3: Xếp đống ủ

1. Tạo đống ủ cao khoảng 1–1,5 m, rộng vừa phải.

2. Che phủ bằng bạt hoặc lá để giữ ẩm, tránh mưa trực tiếp.

3. Giữ độ ẩm khoảng 50–60% (nhấn nhẹ thấy đất ẩm nhưng không chảy nước).

Bước 4: Theo dõi và đảo đống

• Tuần 1–2: đảo đống ủ 2–3 lần để phân tán nhiệt và khí CO₂, giúp vi sinh hoạt động tốt.

• Tuần 3–4: giảm tần suất đảo, giữ ẩm đều.

• Mùi: Phân ủ đạt chuẩn sẽ có mùi thơm dễ chịu, không hôi thối.

Bước 5: Thu hoạch phân

• Sau 4–6 tuần, phân hữu cơ có màu nâu sẫm, tơi xốp, không còn mùi hôi.

• Sử dụng để trộn đất, bón gốc cho rau, hoa, cây ăn trái.

4. Lưu ý quan trọng

1. Không để đống quá khô hoặc quá ướt.

2. Rỉ đường chỉ dùng với tỷ lệ vừa phải; quá nhiều sẽ hút côn trùng.

3. Nếu nhiệt độ quá cao (>60°C), một số vi sinh EM có thể bị chết → đảo hoặc thêm nước để giảm nhiệt.

4. Tránh trộn với hóa chất, thuốc trừ sâu hoặc phân hóa học nặng trong quá trình ủ.

5. Lợi ích khi sử dụng rỉ đường + EM/Trichoderma

• Rút ngắn thời gian ủ, tăng chất lượng phân.

• Giảm mùi hôi, tăng hiệu quả phân hủy chất hữu cơ.

• Tăng mật độ vi sinh trong đất, cải thiện độ tơi xốp và khả năng giữ nước.

• Cây trồng khỏe mạnh, hạn chế bệnh rễ.

• Hỗ trợ nông nghiệp hữu cơ, thân thiện môi trường.